Heilig Hartbeeld

Op een voetstuk van de firma Brom staat een 2,5 meter hoog Heilig Hartbeeld dat naar het hoogaltaar wijst. Het is het grootste beeldhouwwerk dat de Haagse beeldhouwer Willem van der Winkel (1887-1932) gemaakt heeft. Naast veel beeldhouwwerk voor kerken in onder meer Den Haag, Leiden, Amsterdam en Geldrop, werkte hij mee aan het beeldhouwwerk voor het Vredespaleis en maakte hij ook de versierselen voor de Spuistraat-gevel van het Haagse Vroom & Dreesmanngebouw. In 1925 stond op de Wereldtentoonstelling in Parijs (Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes) zelfs werk van hem.

Toen de H. Antonius Abtkerk in september 1927 in gebruik genomen werd, stond er alleen het voetstuk van de firma Brom. Het grote bronzen Heilig Hartbeeld is waarschijnlijk pas in 1928 of 1929 geplaatst. Het beeld is in 1928 gemaakt en daarna gegoten bij de Bronsgieterij A. Binder in Bloemendaal.

Door de nogal donkere patina (grijsgroene oxidatielaag op bronzen voorwerpen), de grootte en de plaatsing van het beeld, komt het op sommige mensen nogal dreigend over. Toch voldoet het beeld aan de klassieke vormgeving van een Heilig Hartbeeld en is volledig opgenomen in de door Jan Eloy en Leo Brom voorgestelde symbolische eenheid van altaar, preekstoel, communiebanken en voetstuk plus Heilig Hartbeeld.

Het voetstuk van het H. Hartbeeld

In hun schrijven van december 1926 wordt door Jan Eloy en Leo Brom nog niets vermeld over de vormgeving van een te leveren voetstuk voor het Heilig Hartbeeld. Vast staat wel dat het beeld naar het tabernakel zou gaan wijzen en dat het tegenover de preekstoel zou komen te staan. Ze schrijven onder meer:  “Bij het H. Hartbeeld zouden, in samenhang met het vooraf gaande, de woorden van Christus, Doet dit ter Mijner gedachtenis, kunnen staan.” Belangrijk is dat het één samenhangend geheel vormt, waarmee de grote hoofdgedachte wordt gesymboliseerd en zo een voorname afsluiting en omlijsting van het priesterkoor is.

De beeldhouwer W.A. van der Winkel had van pastoor H.J. van de Ven al de opdracht gekregen om een Heilig Hartbeeld te ontwerpen. Jan Eloy en Leo Brom hebben in november 1926 wel een prijsopgave (3000 gulden) gegeven voor het in brons gieten van een Heilig Hartbeeld, naar een bestaand model. Maar uiteindelijk is het beeld niet door hen gemaakt en is het gegoten bij de firma A. Binder te Bloemendaal.

In januari 1927 stuurden Jan Eloy en Leo Brom wel enkele ontwerpen voor een voetstuk in, waarbij ze ook het volgende schreven: “Onzerzijds zullen wij het marmeren voetstuk voor het H. Hartbeeld, een vrij kostbaar werk, dat in onze begroting niet inbegrepen was, bij het gehele werk bijleveren zonder extra berekening.”