Inleiding Mozaïeken
Door wie, waar en wanneer zijn de mozaïeken gemaakt en geplaatst?
Een deel van het antwoord op deze vraag is te lezen in de ronding van de nis om het Jozef-altaar, want hier heeft Antoon Molkenboer in het mozaïek een verklarende tekst aangebracht. Vrij vertaald betekent het: MOLKENBOER – HEEFT HET BEDACHT EN GESCHILDERD – MAUMÉJEAN – HEEFT HET MOZAïEK GEMAAKT – VAN 1926 TOT 1929.
Nadat Antoon Molkenboer de ontwerpschetsen, de werktekeningen en de kartons op ware grootte had getekend, waarbij hij ook de kleuren en de steenzetting had bepaald, is de uitvoering van al het werk opgedragen aan de Ateliers Mauméjean Frères te Parijs. Deze glas- en mozaïekwerkplaats stond internationaal hoog aangeschreven en had net op de Wereldtentoonstelling van 1925 te Parijs (Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes) voor zijn superieure werk de hoogste onderscheiding ontvangen. Dit zal zeker meegespeeld hebben om de opdracht aan het atelier van Mauméjean te gunnen.
Briefhoofd van het postpapier van het atelier Mauméjean Frères, 1927
Antoon Molkenboer op de steiger met de Italiaanse mozaïsten, tijden het aanbrengen van de mozaïeken in de Maria-apsis
↑ Antoon Molkenboer op de steiger met de Italiaanse mozaïsten, tijdens het aanbrengen van de mozaïekbanden op de triomfboog, 1930
Drie jaar lang werkte Antoon Molkenboer samen met de twaalf Italiaanse mozaïsten van dit atelier. De in het Parijse atelier afgewerkte fragmenten van de mozaïeken van de Abt kerk werden steeds naar Scheveningen vervoerd, waarna de meegekomen Italiaanse mozaïsten onder toezicht van Antoon Molkenboer alles in de natte mortel van de wandvlakken bevestigden. Het grote gedenkmozaïek bestond alleen al uit 810 fragmenten.
In september 1927, bij de inwijding van de Abtkerk, was alleen het grote gedenkmozaïek geplaatst. Daarna werden in mei 1928 de eerste vier kruiswegstaties en het mozaïek van de Maria-apsis geplaatst. In mei 1929 volgde het mozaïek van de nis om het Jozefaltaar, het engelenmozaïek en weer twee kruiswegstaties. In september 1929 werden de overige acht kruiswegstaties geplaatst. Tot slot schreef Antoon Molkenboer in zijn toelichting uit oktober 1929: “Mocht in latere jaren nog uitbreiding gegeven worden aan de mozaïek-bekleeding dezer kerk, zoo zij hier vastgelegd als de meening van de architect en schilder, dat het eerst noodig zou zijn de 3 thans apart staande stukken: gedenk-mozaïek en de 2 kapellen, aan elkaar te verbinden door de thans getinte banden ook in mozaïek te zetten”. In maart 1930 kreeg Antoon Molkenboer de opdracht om deze verbindende mozaïekbanden aan te brengen, waarin hij tevens drie wapenmozaïeken ontwierp van de bisschoppen en de paus die gedurende de bouwperiode en decoratieperiode van deze kerk in functie waren. Eind 1931 waren alle mozaïeken geplaatst en was het mozaïekproject afgerond.